Atatürk, kadın haklarında dünyaya yol gösteren lider
5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü kutlu olsun!
Türkiye’de, 5 Aralık 1934 tarihinde Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı veren yasanın kabulü, her yıl “Kadın Hakları Günü” olarak kutlanıyor.
- 1944 yılında Fransa’da
- 1945 yılında İtalya’da
- 1960 yılında Belçika’da
- 1974 yılında İsviçre’de
kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.
Çağının çok ötesinde bir vizyona sahip olan Mustafa Kemal Atatürk’ün kadın haklarına bakış açısını gösteren sözlerini derledik. 2023 yılının sonuna gelirken, ülkemiz kadına yönelik şiddette OECD ülkeleri arasında ilk sırada yer alıyor. Ülkemizin kadına şiddetle anılmasını değil, eşitlikte dünyaya örnek olmasını diliyoruz. Ancak kadınların ve kız çocukları için fırsat eşitliğinin geliştiği, erkeklerle eşit haklara sahip olduğu ve haklarına sahip çıktığı bir ülke olarak ilerleyebilir, refah seviyemizi artırabiliriz.
Mustafa Kemal Atatürk'ün kadınlarla ilgili sözleri
SEÇME VE SEÇİLME
Bu karar Türk kadınına sosyal ve siyasî hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir. Çarşaf içinde, peçe altında ve kafes arkasındaki Türk kadınını artık tarihlerde aramak lâzım gelecektir. Türk kadını evdeki medenî mevkiini salâhiyetle işgal etmiş, iş hayatının her safhasında muvaffakiyetler göstermiştir. Siyasî hayatta belediye seçimlerinde tecrübesini yapan Türk kadını, bu sefer de mebus seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Medenî memleketlerin bir çoğunda, kadından esirgenen bu hak, bugün Türk kadınının elindedir ve onu salâhiyet ve liyakatle kullanacaktır.
5 Aralık 1934 (Atatürk’ün Türk Kadınına Seçme ve Seçilme Hakkı Verilmesinin Ardından Yazdığı Notlar)
SEÇME VE SEÇİLME
Kadının siyasal yetersizliğine mantıklı hiçbir sebep yoktur. Bu konudaki tereddüt ve olumsuz düşünüş biçimi, geçmişin toplumsal bir niteliğinin can çekişen bir hatırasıdır.
1930 (Afet İnan, M.B. ve M.K. Atatürk’ün El Yazılan)
SEÇME VE SEÇİLME
Türk kadınları, memleketin yazgısını millet adına yöneten siyasî topluluğa dahil olmak arzusunu göstermekle, memleketin, milletin vatandaşlara yüklediği görevlerin hiçbirinden kendilerinin uzak bırakılacağını düşünmezler. Çünkü, görev karşılığı olmayan hak yoktur.
1931 (Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt 2)
TOPLUM
Bir toplum cinslerden yalnız birinin yüzyılımızın gerektirdiklerini elde etmesiyle yetinirse, o toplum yarı yarıya zayıflamış olur. Bizim toplumumuzun uğradığı başarısızlıkların sebebi kadınlarımıza karşı ihmal
ve kusurun sonucudur.
31 Ocak 1923 İzmir Konuşması
TOPLUM
Kahraman Türk kadını, sen yerde sürünmeye değil, omuzlar üzerinde göklere yükselmeye layıksın.
17 Mart 1923 Tarsus Konuşması
TOPLUM
Çok büyük şükranla görüyoruz ve görmekteyiz ki, hiç bir yerde kadınlarımız erkeklerden aşağı değildir. Hemen her yerde kadın ve erkek seviyesi arasında bir eşitlik görmekteyim. Bu durum övgüye değerdir.
21 Mart 1923 Konya Konuşması
TOPLUM
İnsan topluluğu kadın ve erkek denilen iki cins insandan mürekkeptir. Kabil midir ki, bu kütlenin bir parçasını ilerletelim, ötekini ihmal edelim de kütlenin bütünlüğü ilerleyebilsin? Mümkün müdür ki, bir cismin yarısı toprağa zincirlerle bağlı kaldıkça öteki kısmı göklere yükselebilsin?
30 Ağustos 1925 Kastamonu Konuşması
EĞİTİM VE FAZİLET
Kadınlarını okutmayan milletler yıkılmaya mahkumdur.
EĞİTİM VE FAZİLET
Bizim dinimiz hiçbir vakit kadınların erkeklerden geri kalmasını talep etmemiştir. Allah’ın emrettiği şeyi kadın ve erkek beraber olarak ilim ve kültür edinmeleridir. Kadın ve erkek, bu ilim ve kültürü aramak ve nerede olursa oraya gitmek ve onunla dolu olma zorundadır.
1925 (Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri Cilt 2)
EĞİTİM VE FAZİLET
Bu kadın sorununda cesur olalım. Kuruntuyu bırakalım, açılsınlar, onların beyinlerini ciddî bilim ve bilgi ile süsleyelim. Namusu, bilgiyi sağlıklı şekilde açıklayalım. Şeref ve onur sahibi olmalarına birinci derecede önem verelim.
1918, Karlsbad Hatıraları
EĞİTİM VE FAZİLET
Ben, saygıdeğer hanımlarımızın Avrupa kadınlarının aşağısında kalmayacak, tersine pek çok yönlerde onların üstüne çıkacak bilgi ve kültürle donanacaklarına asla şüphe etmeyen ve buna kesinlikle inananlardanım.
21 Mart 1923 Konya Konuşması
EĞİTİM VE FAZİLET
Kadınlarımız ilim ve fen sahibi olacaklar ve erkeklerin geçtikleri bütün öğretim basamaklarından geçeceklerdir. Kadınlar toplum yaşamında erkeklerle birlikte yürüyerek birbirinin yardımcısı ve destekçisi olacaklardır.
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri
EĞİTİM VE FAZİLET
Kızlarımızın vatan ve milletin yüksek menfaatlerini savunup koruyabilecek kabiliyette yetiştirilmesi milli eğitimde esas tutulmalıdır. Ve kız çocuklarımıza entelektüel yetkinlik kazandırılması elzemdir.
3 Şubat 1931 Konuşması
EĞİTİM VE FAZİLET
Dünyada her şey kadının eseridir. Kadınlarımız eğer milletin gerçek anası olmak istiyorlarsa, erkeklerimizden çok daha aydın ve faziletli olmaya çalışmalıdırlar.
1923 Yılındaki Konuşması (Afet İnan, Tarih Boyunca Türk Kadının Hak ve Görevleri)
ÇALIŞMA
Bizim toplumumuz için ilim ve fen lazım ise, bunları aynı derecede hem erkek hem de kadınlarımızın iktisap etmesi lazımdır.
ÇALIŞMA
Milletimiz güçlü bir millet olmaya azmetmiştir. Bunun gereklerinden biri de kadınlarımızın her konuda yükselmelerini sağlamaktır.
ÇALIŞMA
Daha emin ve daha doğru olarak yürüyeceğimiz bir yol vardır: Büyük Türk kadınını çalışmamıza ortak kılmaktır.
21 Mart 1923 Konya Konuşması
ÇALIŞMA
Dünyada hiçbir milletin kadını, milletini kurtuluşa ve zafere götürmekte, Anadolu kadınından daha fazla çalıştım diyemez.
21 Mart 1923 Konya Konuşması
Kaynaklar:
- Atatürk Araştırmaları Merkezi, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt 2
- Atatürk’ün Türk Kadınına Seçme ve Seçilme Hakkı Verilmesinin Ardından Yazdığı Notlar (5 Aralık 1934).
- Afet İnan, M.B. ve M.K. Atatürk’ün El Yazıları.
- Afet İnan, Tarih Boyunca Türk Kadının Hak ve Görevleri, Millı̂ Eğitim Basımevi.
- Sadi Irmak, Atatürk ve Türkiye’de Çağdaşlaşma Atılımları, Hisarbank Kültür Yayınları.
- Hakimiyet-i Milliye, 3 Şubat 1931.
- Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, Konya’da Kadınlar İle Konuşma.
Leave a comment